تعریف جهاد - تا ظهور ...

سپارنده دانش نزد غیر اهل آن، مانند آویزنده گوهر و مروارید و طلا برگردن خوکان است . [پیامبر خدا صلی الله علیه و آله]

تا ظهور ...

یکشنبه 87 شهریور 10 , ساعت 2:46 عصر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏
واژه جهاد، بخشها و شاخه‏هاى گوناگونى از کوشش و تلاش انسانى راشامل مى‏شود؛ جهاد از مبارزه با نفس و هواهاى نفسانى آغاز، و به وقف‏نمودن خود براى خدا در قالب تشکل‏هاى ربّانى الهى و داوطلب شدن براى‏جنگ و پیکار در راه خدا پایان مى‏پذیرد، و با کوشش مداوم وخستگى‏ناپذیربراى برپاداشتن حق و انجام امر به معروف و نهى از منکر و مبارزه باستمگران، ادامه مى‏یابد.
جهاد برترین وسیله‏اى است که مى‏توان با آن براى تقرّب به خدا توسّل‏جست و به حضرت حق نزدیکتر شد. خداوند متعال در قرآن مجید مى‏فرماید:)یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَجَاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ‏تُفْلِحُونَ(1)).
»اى کسانى که ایمان آورده‏اید از خدا بترسید و وسیله‏اى براى تقرّب به او بجوئیدو در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.«
از این آیه استفاده مى‏شود که جهاد یک وسیله الهى است که گاهى واجب‏ولازم است مانند جهاد براى دفاع از مسلمانان و دفاع از دین در برابر خطرها،و گاهى هم سنّت مؤکّد است مانند جهاد در راه تبلیغ رسالت خدا و اشاعه دین درجهان.
در حدیث شریف نیز این تقسیم درباره جهاد وارد شده است. فضیل بن‏عیاض از امام صادق‏علیه السلام درباره جهاد پرسید که جهاد واجب است یا سنّت؟امام‏علیه السلام فرمود: جهاد بر چهار قسم: دو قسم آن واجب و قسم سوّم آن سنّت‏است امّا جز در کنار واجب، انجام نمى‏شود و یک قسم هم سنّت است. امّا دوقسم واجب عبارتنداز: مبارزه انسان با نفس خود در برابر گناهان و معصیت‏خداوند، و این والاترین جهاد است؛ و پیکار با کفّارى که به شما نزدیک‏هستند. امّا جهادى که سنّت است ولى جز با واجب برپا نمى‏شود، این است که‏جهاد با دشمن بر همه امّت واجب است و اگر همگى ترک کنند، عذاب الهى‏دامنگیر همه آنان مى‏شود، و این جهاد براى امام سنّت است که همراه امّت به‏میدان جنگ برود و با دشمن نبرد کند. امّا جهاد سنّت، هر سنّتى است که انسان‏آن را برپا دارد و در راه احیا و برپاداشتن آن مجاهدت نماید، زیرا کاروکوشش دراین راه از بهترین اعمال و موجب احیاى سنّت است. پیامبرگرامى اسلام‏صلى الله علیه وآله فرمود: »کسى که سنّت حسنه‏اى را ایجاد و برپا دارد،براى اوست پاداش آن سنّت و پاداش همه کسانیکه بدان عمل مى‏کنند بدون‏اینکه از پاداش خود آنان، چیزى کم شود.«(2)
این حدیث از روایات محکمه‏اى است که درباره اقسام گوناگون جهاد به‏تفصیل سخن مى‏گوید. در آیات قرآن و روایات پیامبرصلى الله علیه وآله و اهل بیت طاهرین‏اوعلیهم السلام همه انواع جهاد شرح و بسط داده شده است، در حالیکه در فقه تنها دربخش »جنگ و پیکار در راه خدا« به تفصیل سخن گفته شده است. و ما به‏پیروى از قرآن و حدیث و سیره فقهارحمهم الله در این کتاب ابتدا درباره همه بخشهاى‏جهاد و اقسام آن بحث کرده‏ایم و سپس به حسب روش فقها درباره موضوع‏جنگ در راه خدا نیز سخن گفته‏ایم.
البتّه در مورد جهاد با نفس تنها به متن آیات و روایات اکتفا نموده‏ایم، زیرامتن آیات قرآن و احادیث شریف اثر بخش‏تر وروشن‏تر است در حالیکه بعضى‏از مسائل فقهى را از آیات و روایات جهاد بر ضد ستمگران الهام گرفته‏ایم. و درموضوع جنگ و قتال در راه خدا روش فقها را در پیش گرفته‏ایم، و همچنین‏بخش اخیر کتاب را به »امر به معروف و نهى از منکر« اختصاص داده و آن رابه روش فقها بررسى نموده‏ایم.
از خداوند سبحان مى‏خواهیم که به ما توفیق دهد تا به آنچه مى‏گوئیم عمل‏کنیم، و عمل ما را قبول فرماید و ذخیره روز قیامت قرار دهد، و به فضل‏ورحمت خود، عمل به این رساله مختصر را مجزى گرداند. انّه سمیع الدّعاء.
محمّدتقى المدرسى‏
5 / جمادى الاُولى / 1418ه. ق‏

نوشته شده توسط یاس | نظرات دیگران [ نظر]

درباره وبلاگ